Химиялық реакциялардың жылдамдығы бірқатар факторларға тәуелді болып келеді. Олардың бірі — температура. Мектеп бағдарламасында қарастыралатын модель — Вант-Гофф ережесі. Бірақ, Вант-Гофф ережесінің кемшілігі — ол тек қана белгілі бір активация энергияларының интервалдарында орындалады. Реакция жылдамдығының температураға тәуелділігін сипаттайтын тағы да бір модель — Аррениус теңдеуі.
Аррениус теңдеуінің экспоненциалды формасы осындай түрге ие:
k(T) = A*exp-Eа/RT
Бұл жердегі k(T) — белгілі бір Т температурасындағы жылдамдық тұрақтысы, А — экспоненциалды коэффициент, Еа — Джоуль/моль өлшем бірлігінде берілетін реакцияның активтендірілу энергияс, R — универсал газ тұрақтысы және Т — кельвин өлшем бірлігінде берілетін температураның мәні.
Теңдеу күрделі болып көрінгенімен, оған қарап бірнеше қорытынды жасауға болады.
- Біріншіден, активтендірілу энергиясы артқан кезде, жылдамдық тұрақтысының мәні кемиді. Яғни, реакция жылдамдығы да төмендейді.
- Екіншіден, температура артқан кезде, реакция жылдамдығы да артады.
- Үшіншіден, реакция жылдамдығы мен экспоненциалды коэффициентіне тура пропорционал.
Мысалы, А→В реакциясының
- экспоненциалды коэффициенті 1.2*1020 мәніне ие
- активтендірілу энергиясы 93000 Дж/моль
k(298) =1.2*1020 * exp-93000/8.314*298