Газдың қандай да бір массасының күйі үш параметрдің мәнімен анықталады: қысым p, көлем V және температура T. Осы параметрлердің бірінің өзгеруі басқаларының да өзгеруіне алып келеді.
Есіңде сақта!
Термодинамикалық параметрлерді байланыстыратын теңдеуді газ күйінің теңдеуі деп атайды.
Газ күйі параметрлерінің қатынасын МКТ-нің негізгі теңдеуінен аламыз:
Жоғарыдағы теңдеуге концентрацияны есептеу және зат мөлшері арқылы өрнектелген заттағы мөлекулалар санын есептейтін формуланы қою арқылы жалпы формуланы шығарамыз.
Концентрацияны есептеу формуласы
Зат мөлшерін табу формуласы
Алынған формула:
Больцман тұрақтысының Авогадро санына көбейтіндісін универсал газ тұрақтысымен алмастырамыз:
Жоғарыдағы формулалардың барлығын ескере отыра газ күйінің формуласын шығарамыз. Оны әдетте Менделев-Клайперон теңдеуі деп атайды.
Менделеев-Клайперон теңдеуі
Бұл теңдеу газдың кейбір параметрінің өзгерісінің басқа параметрлерге тигізетін өзгерісін сипаттайды. Егер газдың бастапқы күйден соңғы күйге өтуі кезінде оның массасы өзгермесе: m = const, онда біріккен газ заңы мына түрге келеді:
Теңдеудің қорытқы түрі
Есіңде сақта!
Берілген газ массасы үшін көлем мен қысым көбейтіндісінің абсолют температураға қатынасы – газ күйіне тәуелсіз тұрақты шама.
Дереккөз : Физика 10 сынып оқулығы. Н.А. Закирова/Р. Р. Аширов, 2019 жыл