- Даражарнақтылар дегеніміз не ?
- Даражарнақтылар мен қосжарнақтылардың айырмашылығы ?
- Даражарнақтылардың класс тармақтары ?
Дара жарнақтылар – гүлді өсімдіктердің класстарының бірі.
Дара жарнақтылардың қос жарнақтылардан айырмашылығы :
- жеміс ұрығындағы тұқым жарнағы біреу ғана болады
- гүлі – жай гүл серікті
- тостағанша жапырақшалары болмайды
- шашақ гүлшоғырына топталады
- ірі гүлі жеке-жеке орналасқан
:
Жалпы даражарнақтылар тұқымының құрылысы :
- Есіңде сақта!
Негізгі бөлігі қоңыржай белдеулер мен шабындықтарда өсетін шөптесін өсімдіктер , ал тропиктік және субтропиктік аймақтарда ағаш сындылары кеңінен таралған .
Дара жарнақтылардың 3 класс тармағы (алисмалар, лалагүлділер, арецидалар), 80-дей тұқымдасқа, 2600-дей туысқа және 60 мыңдай түрі бар . Бұлар жалпы барлық гүлді өсімдіктердің төрттен бірін (25%) құрайды.
- Алисмалар– суда және батпақта өсетін , ылғалсүйгіш шөптесін өсімдіктер (сукөрік, кербезгүл, т.б.). Гинецейі (аналықтар жиынтығы) тұтаспаған . Тұқымы эндоспермсіз (ұрықтың қоректенуіне қажетті ұлпа).
- Лалагүлділер – жуашықты және тамырсабақты көп жылдық шөптесін өсімдіктер (қызғалдақ, құртқашаштар, қияқөлең, орхидея, т.б.). Гинецейі – ценокарпты .
- Арецидалар – шөптесін немесе ағаштәрізді өсімдіктер (пальма, аронниктер, т.б.). Гүлі дара жынысты, шашақ гүлшоғырына топталған. Гинецейі – түйіні көп ұялы. Тұқымы – эндоспермді.
Дара жарнақтылардың көпшілік түрінің (бидай, қарабидай, күріш, қант қамысы, қызғалдақ, лалагүл, т.б.) шаруашылық маңызы өте зор. Дара жарнақтылар Қазақстанның барлық жерінде кездеседі.